Lalka -

Oprac.Tom 1. R.1-5 Tom 1. R.6-9 Tom 1. R.10-15 Tom 1. R.16-21 Tom 2. R.1-5 Tom 2. R.6-9 Tom 2. R.10-14 Tom 2. R.15-17 Int./Char Stanisław Wokulski Ignacy Rzecki

Epoka literacka

Pozytywizm

Biografia autora

Bolesław Prus (Aleksander Głowacki herbu Prus I) żył w latach 1847-1912. Debiutował „Szkicami warszawskimi” w 1874 r. Pracował jako dziennikarz, pisał felietony do pism „Niwa”, „Opiekun Domowy”, „Mucha”, „Kurier Warszawski”, „Ateneum”, „Nowiny”, „Kurier Codzienny”. Zasłynął z nowel „Kamizelka”, „On”, ale przede wszystkim z powieści „Placówka” (1885), „Lalka” (1887-8) i „Faraon” (1895). Zob. więcej w Wikipedii.

Geneza dzieła

Powieść w dwóch tomach powstawała i była drukowana w „Kurierze codziennym” w latach 1887-1889. Tytuł pochodzi od wydarzenia opisanego w powieści, kiedy to Krzeszowska oskarża Stawską o kradzież lalki (Tom II, rozdział VIII). Ma też związek z ukazanymi postaciami kobiecymi, w tym Izabeli Łęckiej, określanej mianem lalki przez prezesową Zasławską (Tom II, rozdział VI).

Izabela Łęcka (M. Braunek) i Stanisław Wokulski (J. Kamas) na spacerze w Łazienkach. Czy ta miłość może zakończyć się stałym związkiem: ona – uboga arystokratka, on: kupiec milioner; dzieli ich też spora różnica wieku? (foto: serial TVP, 1977)

Budowa utworu

Powieść została podzielona na 2 tomy: Tom I ma 21 rozdziałów, Tom II ma ich 17, łącznie 38 rozdziałów, z których każdy ma swój tytuł poza ostatnim zatytułowanym „…?…”.

Utwór posiada dwóch narratorów, odautorskiego wszechwiedzącego i narratora pamiętników starego subiekta, a jest nim Rzecki. Czasem narrator Rzecki nie wie lub jeszcze nie zna prawdy, lecz się jej domyśla na swój sposób.

Czas i miejsce akcji

Akcja dzieła rozgrywa się w latach 1878-1879 i trwa niecałe 2 lata. W pamiętnikach subiekta Rzecki wraca pamięcią do wydarzeń znanych mu z opowieści ojca, dotyczą one kampanii Napoleona [zob. T1, R III]

Bohaterowie

Pierwszoplanowi: Stanisław Wokulski – (46l.) szlachcic, kupiec, zakochany w Łęckiej; Ignacy Rzecki – (ponad 60l.) mieszczanin, subiekt; Julian Ochocki – (ok. 30l.) arystokrata, naukowiec; Tomasz Łęcki- (ponad 60l.) arystokrata, hrabia, ojciec Izabeli; Izabela Łęcka – (25l.) arystokratka, hrabina; Joanna – arystokratka, hrabina Karolowa, krewna Tomasza Łęckiego, ciotka Izabeli; Baronostwo Krzeszowscy – arystokraci, skłócone małżeństwo; Michał Szuman – lekarz, przyjaciel Wokulskiego i Rzeckiego; książę – arystokrata, największy autorytet dla szlachty.

lalka — Pierwszy raz jako narzeczeni na salonach

Drugoplanowi: Zasławska – (ponad 70l.) arystokratka, prezesowa, starsza pani, która kochała się za młodu w wuju Wokulskiego; Kazimiera Wąsowska – (30l.) arystokratka, wdowa, kuzynka Łęckiej; Helena Stawska, Misiewiczowa – matka Stawskiej, Helunia – córka Stawskiej; Wirski – zarządca kamienicy Łęckich; Mraczewski, Klejn, Lisiecki, August Katz – subiekci; Dalski – arystokrata, baron, starzec zakochany w Ewelinie Janockiej i jej mąż, wcześniej konkurent do ręki Izabeli; marszałek – arystokrata, starzec, konkurent do ręki Izabeli.
Epizodyczni: Hopfer – niemiecki kupiec, Kasia Hopfer – jego córka zakochana w Wokulskim; Jan i Franc Minclowie – bracia, mieszczanie i kupcy niemieccy; Małgorzata Mincel – wdowa po Janie Minclu, zmarła żona Wokulskiego; Malborg, Szastalski, Niwiński – (ok. 30l.) arystokraci, konkurenci do ręki Izabeli; Henryk Szlangbaum i jego ojciec – kupcy żydowscy; pani Meliton – swatka; Maruszewicz – oszust na usługach Krzeszowskiego; Węgrowicz, Deklewski, Szprot – koledzy Rzeckiego; Suzin; Węgiełek, Wysocki, Marianna – pomógł im Wokulski; Patkiewicz, Maleski – studenci.

Tytuły rozdziałów

Lalka Tom I

Lalka Tom 2

Streszczenie