Oprac.Akt 1Akt 2Akt 3Interp./Char.
Epoka literacka
Biografia
Gabriela Zapolska żyła w latach 1857-1921. To pisarka, publicystka i aktorka. Debiutowała w1883 roku opowiadaniem “Małaszka” w pismach “Kurier Lwowski” i “Przegląd tygodniowy”. Prowadziła życie wielkiej artystki teatralnej. W historii literatury polskiej zapisała się przede wszystkim jako autorka sztuk teatralnych: “Żabusia”, “Moralność pani Dulskiej”, “Ich czworo” i “Skiz”. Sposób kreowania świata przedstawionego jest u niej bardzo naturalistyczny. Oznacza to, iż dążyła do maksymalnego obiektywizmu bez komentarzy własnych, do skupiania uwagi odbiorcy na bohaterze dzieła.
Geneza dzieła
Utwór powstał w 1906 roku na zamówienie Teatru Miejskiego we Lwowie. Zapolska usłyszała historię prawdziwej kobiety, która tolerowała zachowania niemoralne syna, od swojego męża. Chodziło o ich znajomą Gołąbową.
Celem było ukazanie etyki mieszczańskiej, a w zasadzie hipokryzji ludzkiej. Podtytuł “Tragifarsa kołtuńska” to połączenie elementów poważnych dramatu klasycznego z farsą, formą pastiszu i satyry na zachowanie się mieszczaństwa, rosnącej w siły i znaczenie warstwy społecznej przełomu XIX i XX wieku. Kołtunem, mydłkiem pogardliwie nazywano właśnie mieszczan.
Artyści programowo wyrażali niechęć do mieszczan, ponieważ obowiązywało ich hasło sztuka dla sztuki, ponadto mieszczanie to warstwa chłopów zbiegła ze wsi do miasta, gdzie rozwijał się przemysł. Świat elity artystycznej szydził z nich.
Budowa utworu
Dramat, czyli utwór sceniczny. Składa się z trzech aktów: I akt ma 14 scen, II ma 15 scen i III akt ma 14 scen. Łącznie 43 sceny. Podtytuł brzmi “tragifarsa kołtuńska” – oznacza to połączenie elementów komicznych, satyrycznymi z tragicznymi. “Kołtun” z kolei to epitet określający nieco obelżywie mieszczan i ich sposób podejścia do sztuki w modernizmie.
Czas i miejsce akcji
Akcja rozgrywa się we Lwowie w mieszczańskim domu Dulskich. Rozpoczyna się w jesienny pochmurny ranek i kończy także w ten sam sposób. Miejscem akcji jest mieszkanie Dulskich we Lwowie.
Bohaterowie
Aniela Dulska, Felicjan Dulski – pan domu; Zbyszko – syn (najstarsze dziecko), Hesia i Mela – córki, Hanka – służąca, Juliasiewiczowa – dalsza rodzina Dulskich, Tadrachowa – opiekunka Hanki, chrzestna.
Streszczenie
Oprac.Akt 1Akt 2Akt 3Interp./Char.