Dziady cz. III Interpretacja -

Oprac.Sceny 1-5 Sceny 6-9 Int./Char.Plan/Mini Wielka Improwizacja

INTERPRETACJA

W dramacie romantycznym „Dziady” cz. III Mickiewicz składa hołd swoim przyjaciołom z lat młodzieńczych, z którymi walczył o niepodległość ojczyzny. Wielkie symboliczne znaczenie ma przemiana wewnętrzna ukazana w prologu, kiedy to Gustaw symbolicznie umiera, a rodzi się Konrad.

Jest to wyraźne nawiązanie do kreacji poematu „Konrad Wallenrod”. Bohater ten walczył z Zakonem Krzyżackim, który najeżdżał i niszczył rodzinną Litwę. Obrał podstępną metodę walki z wrogiem, ponieważ w walce honorowej twarzą w twarz nie miał żadnych szans. Podobnie jest to cecha spiskowców już przesłuchiwanych i skazywanych, których widzimy w scenach „Dziadów” cz. III.

Najważniejsze wątki, motywy i problemy dzieła to: martyrologia, prometeizm i mesjanizm.

Martyrologia narodu i młodzieży polskiej

Martyrologia jest terminem oznaczającym cierpienie, męczeństwo. “Dziady” cz. III są próbą ukazania męczeństwa podbitego i wziętego w niewolę narodu, Litwinów i Polaków, obywateli Rzeczpospolitej. Sceny ukazujące więźniów w opowiadaniu Sobolewskiego, Adolfa o Cichowskim, sprawa Rollisonowej i jej syna, losy narodu ukazane w Wielkiej Improwizacji, o które upomina się Konrad; Widzenie księdza Piotra to hołd złożony ofiarom przemocy i prześladowań carskich dokonanych na polskich patriotach. Ukazana sylwetka senatora Nowosilcowa, postaci rzeczywiście istniejącej, jego stosunku do patriotów, żądzy wykazania się zasługami ponad humanitaryzmem, to dodatkowy obraz bestii, z jaką musieli się zmierzyć spiskowcy.

Prometeizm Konrada

Dotyczy programowego wykazywania wielkości samego poety i jego geniuszu. To cecha poezji romantycznej i jej twórców. W Wielkiej Improwizacji spotykamy genialnego twórcę, Konrada (Mickiewicza?) – człowieka wrażliwego, poetę kochającego i gotowego umrzeć za naród. Buntuje się przeciw Bogu i żąda od Niego władzy nad ludźmi, bo jest przekonany, iż mógłby dać ludziom więcej szczęścia. Ponieważ jest gotów poświęcić się dla narodu, można nazwać go Prometeuszem – bohaterem mitów i bogiem słynącym z poświęcenia dla ludzi (dał im ogień).

Mesjanizm

Mesjanizm (zob. Wikipedia) jest to pojęcie przypisane do religii Izraela i określające wiarę w nadejście Mesjasza, który zbawi świat. W utworze chodzi o mistyczną rolę narodu polskiego. W Widzeniu księdza Piotra mamy do czynienia z porównaniem do Chrystusa. Polska tak jak On oddaje swoje życie dla sprawy wolności wszystkich narodów. Ma to oczywiście podłoże historyczne. Pierwsza połowa XIX wieku to nasilające się ruchy społeczno-narodowe w Europie mające na celu usamodzielnieniu się od wielkich mocarstw, wyrwanie się spod ich panowania a niekiedy tyranii.

MINI CHARAKTERYSTYKA

Konrad – patriota, więzień carski, prześladowany za działalność spiskową (za polskość), odważny, waleczny, religijny, genialny poeta, samotny, Prometeusz cierpiący za naród, który kocha, zarozumiały.
Ksiądz Piotr – skromny, rozmodlony, altruista, bogobojny, natchniony, wizjoner.
Spiskowcy to ludzie o odwadze i patriotyzmie Konrada: Zan, Żegota, Sobolewski i inni więźniowie.
Senator Nowosilcow – tyran, nieczuły, karierowicz, pozer, zachłanny, bez serca i uczuć ludzkich.

Streszczenie