Antygona Epeisodiony 1-2 -

Oprac.Epeisodiony 1-2 Epeisodiony 3-5 Int./Char.Plan/Mini

PROLOG

Jest tu krótki wstęp i wyjaśnienie miejsca i akcji dzieła. Dowiadujemy się, iż oglądamy dwór królewski w Tebach. Rządzi tutaj Kreon. Antygona i Ismena, siostry i zarazem córki Edypa rozmawiają ze sobą. Antygona żali się na los Labdakidów, rodu, z którego pochodzą. Po śmierci Edypa rządy w mieście-państwie mieli przejąć braci Polinejkes i Eteokles. Umówili się, iż będą rządzić każdy po roku. Gdy czas przyszedł na Polinejkesa (Polinika), Eteokles nie chciał ustąpić mu tronu.

Dlatego Polinejkes wraz z wojskami swego teścia atakuje Teby. Giną obaj bracia, a Kreon decyduje, że zwłoki Eteoklesa mają zostać pochowane zgodnie z rytuałem religijnym. Natomiast Polinejkesa traktuje jak zdrajcę i zakazuje pochówku jego zwłok. To oznacza, iż Polinejkes nie będzie mógł cieszyć się życiem wiecznym. Taką religię wówczas wyznawano, a jedna z jej zasad mówiła, iż kto nie zostanie pochowany, ten nie dostąpi szczęścia życia po śmierci.

Antygona nie mogła się pogodzić z tą niesprawiedliwością. Namawiała Ismenę, aby razem pochowały brata mimo zakazu króla. Ismena jednak bała się, była ogólnie lękliwa i nie zgodziła się na wspólne działanie.

PARODOS

Chór krótko powtarza to, o czym była mowa w prologu. Chwali bohaterską walkę mieszkańców Teb podczas niedawnego najazdu Polinejkesa oraz męstwo Eteoklesa. Wprowadza na sceną Kreona, króla Teb.

EPEISODION I

Odbywa się wystąpienie Kreona. Mówi on, właściwie przysięga, że przejmuje władzę w Tebach jako prawowity władca i jego rządy będą sprawiedliwe. Ma zamiar być nieugięty dla wszystkich, którzy łamią prawo. Sprawy państwowe dla niego będą najważniejsze i ma nadzieję, iż zdoła odwrócić zły los od miasta. Pierwszym jego rozkazem było ukaranie zdrajcy Polinejkesa zakazem chowania jego zwłok.

W którymś momencie w sali pojawia się strażnik z informacją, iż ktoś przysypał zwłoki Polinejkesa ziemią, dokładnie garścią. Zgodnie z wierzeniami Greków czynność ta zupełnie wystarczyła jako symbol pochówku i duch zmarłego mógł odejść na wieczny spoczynek. Wniosek z tego faktu był taki, że ktoś śmiał złamać zakaz Kreona. Głos zabrał wówczas Przewodnik chóru. Próbuje on ustalić fakty.

Wypowiada opinię, iż pochówek Polinejkesa to sprawa bogów. Jego zdaniem bogowie z pewnością życzyliby sobie, aby każdy człowiek mógł być pochowany. Kreon nie zgadza się z taką interpretacją woli bogów i wpada w złość. Jest podejrzliwy i skłonny uznać Przewodnika oraz Strażnika za spiskowców. Nakazuje rozpoczęcie śledztwa i znalezienie winnych, w przeciwnym razie może to się skończyć źle, torturami i śmiercią dla strażników. Im nakazał pilnowanie zwłok Polinejkesa i oni za to bezprawie odpowiedzą.

STASIMON I

Chór śpiewa pean na temat mądrości i potęgi ludzkiej. Przodownik ogłasza przybycie Antygony. Podpowiada widzom, iż to Antygona przysypała zwłoki brata, ale zrobiła to z miłości.

EPEISODION II

Strażnik przybywa z Antygoną do Kreona i oznajmia mu, iż dziewczyna jest winna pochówku Polinejkesa i złamania zakazu króla. W rozmowie z wujem Antygona twierdzi, iż zrobiła to, co nakazuje jej wiara i religia. Kreon nie ma prawa jej zdaniem łamać prawa boskiego, a mówi ono o potrzebie pochówku zmarłego, o obowiązku bliskich wobec zmarłego.

Chór zabierając głos, śpiewa o dobrych cechach prawowitej księżniczki Teb.

Antygona rozpacza nad ciałem poległego brata. (foto: teatrateneum.pl)

Ze słów dziewczyny dowiadujemy się prawdy o rządach Kreona. Antygona zarzuca mu tyranię, czyli okrutne i samowolne rządzenie państwem oparte na przemocy i terrorze. Nie okazuje mu szacunku i mówi pogardliwie. Król jest zaskoczony, bowiem wydawało mu się, iż całe społeczeństwo zaakceptowało jego zakaz związany ze zwłokami Polinejkesa.

Gdy pojawia się Ismena, Kreon zarzuca im obu spisek, lecz Antygona znając prawdę, zaprzecza jakoby Ismena złamała zakaz króla wraz z nią. Ismena pod presją wuja przyznała się do współdziałania z Antygoną, lecz siostra odrzuciła jej pomoc czy też solidarność siostrzaną. Jest w stosunku do niej bardzo krytyczna. Mimo wszystko Ismena wstawia się za Antygoną, zwraca też uwagę na fakt, iż jej siostra jest narzeczoną Hajmona, syna Kreona. Król jednak jest nieczuły na słowa Ismeny i nie ma zamiaru ustępować Antygonie.

STASIMON II

Chór śpiewa lub też mówi o ludzkim losie. Przestrzega widzów, aby nie wyprzedzali myśli boskich, bo to bogowie podejmują wszelkie decyzje. Zsyłają szczęście, ale też i klęski. Następnie chór zapowiada scenę z Kreonem i Hajmonem.